Редакциядә тамчы гөлебез чәчәк атты

Чыгышы белән Үзәк һәм Көньяк Америка, Яңа Зеландиядән булган бу гөл­кәйнең табигатьтә мәңге яшел куаклыклар рәвешендә үсеп утыручы 100 дән артыграк төре бар.

Хәзер аның бүлмә гөле рәвешендәге сортлары да бихисап күп. Ак, алсу, кызыл, куе кызыл, шәмәхә төстәге гади, катмарлы ярымкатмарлы чәчәкләре искиткеч матур бу гөл­кәйнең. Тик, кызганычка, гомере генә кыскарак: күп итеп чәчәк атканнан соң яфракларын коя башлый. Димәк, ешрак күчереп утыртырга кирәк дигән сүз.

Ә ничек утыртырга дисезме? Моның өчен иртә язда, тамчы гөл ныклап үсә башлаган бер мәлдә, озынрак һәм турырак яшь ботакны сайлап алырга да тамыр җибәртү өчен суга куярга. Тамырланганнан соң зур чүлмәккә (чөнки ул бик тиз үсә) утыртып (гөл чүлмәгенә өч өлеш кәсле туфрак, ике өлеш торф һәм бер өлеш ком тутыру әйбәт), озын таякка бәйләп куясы. Гөл­не нинди биеклектә үстерәсегез килсә, таяк та шу­ның кадәр озынлыкта булырга тиеш.

Шуннан соң берничә ай дәвамында гөлне үскән саен биегрәк итеп таякка бәйләп, яныннан чыгучы яшь ботаклар һәм чәчәк­лә­ренең барысын да йол­кып торырга кирәк. Ботак таяк очына менеп җит­кән­дә, югарыдагы яшь үрентеләр һәм чәчәкләргә тимәскә. Тиешле биеклек­кә күтәрелгәнче, гөл­нең очын чеметеп кенә өзеп торырга. Шулай итеп, биеклеккә үсүдән туктап, хәзер инде ян-як ботаклар гына чыгарачак ул. Тик җәй буе яннан чыгып утыручы яшь ботаклар үзегез сайлап алган биеклектә (ул 0,5-1 м булырга мөмкин) генә калырга, астагылары гел алынып торырга тиеш.

Тамчы гөлне кыш көне дөрес саклау бик кирәк. Аны суыграк урынга (идән астына, һава температурасы 8-10 градустан артмаска тиеш) куеп тоту әй­бәт. Сирәк-мирәк кенә су сибүне онытмаска: гөл туфрагы ярыклар хасил булырлык дәрәҗәдә кип­мәс­кә тиеш. Ә инде язын «дөрес» үсмәгән барлык ботакларны да кыркырга. Исән калган өске ботаклар бер-берсенә комаучаулык итми генә, төрле якка бертигез озынлыкта үсәргә тиеш. Гадәттә тамчы гөлнең «скелеты» икенче җәйдә тулысынча формалашып бетә. Ә ин­де шуннан соң һәр яз са­ен гөлнең барлык ботакларын да (астагы үрентеләрне - төбеннән, өстәгеләрен - чама белән өчтән бер өлешен) кыркырга кирәк. Гөлгә яңа бөреләр чыгару өчен кирәк бу. Җәй дәвамында, очын «чеметкәләп», үсемлекнең формасын да үзгәр­тергә (әйтик, түгәрәк ябалдашны пирамида рәвешенә китерергә) була.